Τα αγαπάω τα τρένα. Μου αρέσει το χαλαρωτικό τράνταγμα του βαγονιού στις ράγες, η γεμάτη ευχάριστες εικόνες διαδρομή και το γεγονός ότι μπορείς να γευτείς καλομαγειρεμένο φαγητό χωρίς να χρειαστεί να σταματήσεις το ταξίδι σου. Η μετάβαση από το σημείο Α στο σημείο Β αποκτά άλλη αίσθηση με το τρένο. Δεν είναι σαν το αεροπλάνο που μέσα σε λίγες ώρες μπορείς να βρεθείς από την δύση στην ανατολή. Μην με παρεξηγείτε, έχει κι’ αυτό την ομορφιά του. Αλλά το τρένο είναι σαν το ταξίδι του Οδυσσέα πίσω στην Ιθάκη, ένα πραμα. Κάνει την διαδρομή προς τον προορισμό σου να αποκτά αξία, μερικές φορές μεγαλύτερη κι από αυτήν του προορισμού σου. Πόσο μάλλον όταν αυτό το τρένο, είναι ο περίφημος Υπερσιβηρικός, ο μεγαλύτερος σιδηρόδρομος στον πλανήτη.
Σήμερα λοιπόν θα πατήσω το πόδι μου για πρώτη φορά στον Υπερσιβηρικό. Το ταξίδι των 7,621 χιλιομέτρων με το τρένο από την Μόσχα στο Πεκίνο, ξεκινάει σήμερα κι εγώ ξεχειλίζω από ενθουσιασμό και ανυπομονησία.
Το εισιτήριο μου γράφει πως το τρένο από Μόσχα για Αικατερινούπολη, τον πρώτο σταθμό στο μακρύ αυτό οδοιπορικό, αναχωρεί το μεσημέρι στις 13.10 ώρα Μόσχας. Στις 12 μ.μ ακριβώς λοιπόν, φτάνω στο Kazansky, στον σταθμό των τρένων. Περνάω τον απαραίτητο έλεγχο– σαν κι αυτό που έχουν τα αεροδρόμια αλλά λιγότερο αυστηρό – και ρωτάω ένα ζευγάρι Ρώσων, από ποια πλατφόρμα αναχωρεί το τρένο για Ουλάν Ουντέ. Το Ουλάν Ουντέ είναι ο τερματικός σταθμός του τρένου στο οποίο πρόκειται να επιβιβαστώ, βλέπετε.
Kazansky Train Station, Moscow
Το χαμογελαστό ζευγάρι με κοιτάζει αμήχανα μάλλον επειδή δεν καταλαβαίνει τι ακριβώς το ρωτάω. Σηκώνουν το χέρι όμως και μου δείχνουν απέναντι τον μεγάλο πίνακα. “Μόσχα-Ουλάν Ουντέ, πλατφόρμα 4” γράφει ο πίνακας με τις αναχωρήσεις.“Τέλεια, έχουμε χρόνο και για έναν καφέ’ λέω στον σύντροφό μου, και σπρώχνω την βαλίτσα μου στο μικρό καφενεδάκι που βρίσκεται δίπλα στις πλατφόρμες.
Δεν περνάνε ούτε 20 λεπτά όταν ακούω από τα μεγάφωνα μια ανακοίνωση στα ρώσικα ενώ παρακολουθώ ένα τσούρμο ανθρώπων να σηκώνονται απότομα από τις θέσεις του και να προχωρούν στην πλατφόρμα 4. Το μόνο που καταλαβαίνω από την ανακοίνωση είναι το “Ουλάν Ουντέ”, οπότε υποθέτω πως η ανακοίνωση είναι για το δικό μου τρένο. Σηκώνομαι κι εγώ λοιπόν, και κατευθύνομαι στην πλατφόρμα με ένα τεράστιο χαμόγελο και μια γερή δόση αγωνίας να μου καίει τα σωθικά. “Έφτασε η ώρα”, λέω στον εαυτό μου. “Τώρα δεν μπορείς να κάνεις πίσω”.
Βλέπω τα νούμερα στα βαγόνια και ψάχνω για το δικό μας βαγόνι, αυτό με το νούμερο 11. Νούμερο 11 λοιπόν, καμπίνα 8, κρεβάτι 29 γράφει το εισιτήριο. Παρακολουθώ τους conductors να κατεβαίνουν από τα βαγόνια τους και να περιμένουν τον κόσμο να έρθει κοντά τους.
Οι conductors είναι οι υπεύθυνοι των βαγονιών. Κάθε βαγόνι έχει δύο conductors οι οποίοι δουλεύουν εναλλάξ κάθε 12 ώρες. Αυτοί είναι που συλλέγουν τα εισιτήρια, καθαρίζουν το βαγόνι, δίνουν τα σεντόνια στον κάθε επιβάτη και γενικότερα επιβλέπουν τα πάντα ούτως ώστε να έχουμε εμείς οι επιβάτες ένα ευχάριστο και άνετο ταξίδι.
Πλησιάζω την conductor του δικού μου βαγονιού, μια ξανθιά κοπέλα γύρω στα τριάντα-πέντε, με ύφος πολύ ψαρωτικό. Γύρω μου βρίσκονται ακόμα 6-8 άτομα που περιμένουν να μπουν στο ίδιο βαγόνι κι εγώ αναλύω τον κάθε ένα ξεχωριστά, προσπαθώντας να μαντέψω ποιος από αυτούς θα μου λάχει για συγκάτοικος. Βλέπετε οι καμπίνες της 2ης θέσης είναι για 4 άτομα που σημαίνει τις επόμενες 28 ώρες – τόσο θα διαρκέσει το ταξίδι μου από την Μόσχα στην Αικατερινούπολη- θα “συγκατοικήσω” με δύο αγνώστους. Να ‘ναι αυτός ο κύριος με την τεράστια βαλίτσα; Να ‘ναι αυτή η κοπέλα με τον μπέμπη της; Ή μήπως εκείνο το ηλικιωμένο ζευγάρι με τα ασορτί καπέλα;
Η conductor μου γνέφει να πλησιάσω και ζητάει να δει διαβατήριο και εισιτήριο. Δεν μιλάει γρι αγγλικά κι έτσι συνεννοούμαστε με χειρονομίες και σκόρπιες λέξεις. Το ύφος της είναι ακόμα αυστηρό, και όσα χαμόγελα και να της χαρίσω αυτή δεν λέει μου σκάσει ένα. Της δείχνω τα χαρτιά μου, τα μελετάει 2-3 λεπτά και μου δείχνει με το χέρι της την είσοδο του βαγονιού. “Άντε με το δεξί!” λέω στον Πάμπο και χαμογελάω μπαίνοντας στο βαγόνι.
Βρίσκω την καμπίνα μου και μπαίνω. Είναι σκοτεινή και δεν έχει μπει κανείς ακόμα μέσα. Ανεβοκατεβάζω τον διακόπτη που βρίσκω δίπλα στην συρόμενη πόρτα, μήπως και ανάψει κάποιο φως αλλά μάταια. Τοποθετώ τις αποσκευές μου στον αποθηκευτικό χώρο, στρώνω το κρεβάτι μου με τα καθαρά σεντόνια που βρίσκω τοποθετημένα στο επάνω κρεβάτι και κάθομαι δίπλα στο παράθυρο. Παρακολουθώ την ουρά με τα άτομα που επιβιβάζονται στο βαγόνι 11 να μικραίνει, κι αναρωτιέμαι γιατί δεν έχει έρθει ακόμα κανένας μέσα στην καμπίνα. Από την μια χαίρομαι γιατί υπάρχει η πιθανότητα να μην χρειαστεί να μοιραστώ την καμπίνα μου με κάποιον άγνωστο, αλλά από την άλλη θέλω να γνωρίσω κόσμο μέσα από αυτήν την εμπειρία και η συγκατοίκηση φαντάζει να είναι ο πιο ιδανικός τρόπος για να το κάνω.
Ακούω θόρυβο από τις διπλανές καμπίνες, κόσμος πηγαινοέρχετε στον διάδρομο, άλλοι με μικρές τσάντες άλλοι με τεράστιες βαλίτσες, μικροί, μεγάλοι, άντρες, γυναίκες και παιδιά. Στην καμπίνα μου, επικρατεί απόλυτη ησυχία.
Ξάφνου βλέπω μια ξανθιά νεαρή κοπέλα να μπαίνει και ακολούθως ένας νεαρός άντρας να την ακολουθεί από πίσω.“Επιτέλους! Άργησαν αλλά έφτασαν”, σκέφτομαι και τους χαμογελάω. Τους ακούω να μιλάνε Ρώσικα και από μέσα μου εύχομαι να μιλάνε έστω και λίγα αγγλικά. Βγαίνω έξω από το δωμάτιο και τους δίνω το χώρο τους για να στρώσουν τα κρεβάτια τους. Αργότερα μαθαίνω πως η κοπέλα είναι από την Ρωσία και ο σύζυγός της, ο οποίος είναι ο μόνος από τους δύο που μιλούσε αγγλικά, είναι Φινλανδός. Πηγαίνουν στην πάπουσκα -την γιαγιά δηλαδή- της κοπέλας για επίσκεψη, σε ένα χωριό 6 μόλις ώρες από την Μόσχα.
Εκεί ήταν και η στιγμή που συνειδητοποίησα για πρώτη φορά πως δεν θα έχω σταθερούς συγκατοίκους σε αυτό το ταξίδι. Ούτε τώρα, ούτε στις επόμενες διαδρομές. Ο κόσμος στον Υπερσιβηρικό πάει κι έρχεται, ανεβαίνει και κατεβαίνει. Άλλοι πάνε για επίσκεψη στις γιαγιάδες τους, άλλοι σε δουλειά, άλλοι σε επαγγελματικό ταξίδι. Το μόνο σίγουρο είναι πως ελάχιστοι σε αυτό το τρένο ταξιδεύουν με τον Υπερσιβηρικό χάριν της …εμπειρίας. Μέσα σε αυτούς, είμαι λοιπόν κι εγώ. Έτοιμη να κατακτήσω ακόμα έναν – ή καλύτερα τρεις- προορισμούς με το καλύτερο μέσο.
Το τρένο ξεκινάει ενώ βροχή πέφτει πάνω από την Μόσχα. Θα μου φανούν άραγε οι επόμενες 28 ώρες ατελείωτες; Ή θα γλιστρήσουν σαν το νερό;
Αυτό θα το μάθουμε σύντομα.